۱ - نوای بومی آشیق ها در موسیقی ترکیه
دربین
۲ - نوای منحصر به فرد موسیقی عثمانی
امپراتوری قدرتمند عثمانی که سالیان طولانی سایه قدرت آن بر جهان گسترده بود، روزگاری در ترکیه پایهگذرا فرهنگ و هنر کشور بوده است. حکومت اسلامی عثمانی با ساز و آواز رابطه خوبی داشت، به طوری که بسیاری از نوازندگان و موزیسینهای مطرح این کشور به همین دلیل وارد دربار عثمانی میشدند و جایگاه بالایی نیز در این دربار داشتند. امپراتوری عثمانی در منطقه مدیترانه قلمرو وسیعی را به خود اختصاص داده بود و مساحت آن چیزی در حدود ۷ برابر ترکیه امروزی از آسیای صغیر گرفته تا غرب خاورمیانه و مناطق شمالی آفریقا و جنوب شرق اروپا را به خود اختصاص داده بود. وسعت امپراتوری در تلفیق با مضامین اسلامی حکومت عثمانی فضای خاصی را به هنر موسیقی ترکیه در آن زمان بخشیده بود. در طی زمان موسیقی منحصر به فردی از درباره عثمانی به گوش رسید که آن را تا به امروز هم با نام موسیقی عثمانی میشناسند. موزیسینهای برجستهای مانند عبدالقادر مراغی موسیقیدان شهیر ایرانی که بسیاری او را نظریهپرداز موسیقی مقامی میدانند، سر از دربار ترکیه درآورد و فرزند و نوه او نیز نوای موسیقی منطقه ایرانزمین را در آن دوران در دربار عثمانی زنده نگاه داشتند. به همین دلیل است که موسیقی عثمانی را میتوان ترکیبی غریب از موسیقی ایرانی و عربی و ترکی دانست. شاید این موسیقی نتواند به طور خالص نمایانگر موسیقی سنتی ترکیه باشد، زیرا ترکیبی که به وسعت امپراتوری عثمانی است در این نوع موسیقی ترکیه یافت میشود.
۳- نوای محبوب موسیقی پاپ ترکی
درخشش موسیقی پاپ ترکی در دنیا نشان از موفقیت همه پایههای موسیقی در این کشور دارد. موسیقی پاپ در ترکیه کم و بیش با الهام از ریشههای موسیقی ترکیه سعی در به روز رسانی چیدمان و عامهپسند کردن نغمهها دارد و این ترکیبها خلاقانه اغلب به گوش مخاطبان سایر کشورهای بیگانه خوش میآید و این روزها آثار متنوعی را که با درصد بالا یا پایین از ریشههای موسیقی ترکیه الهام گرفته و در نهایت اثری پاپ با استانداردهای بالا عرضه کرده است میتواند نه فقط در ترکیه که در بسیاری از نقاط جهان مخاطب داشته باشد و به گوش بسیاری از مردمان جهان خوش آید.
۴- موسیقی مذهبی
به سختی میتوان آنچه از موسیقی صوفیان قونیه و یا موسیقی عثمانی میشنوید را از موسیقی مذهبی جدا کرد. در واقع از نظر ساختاری تفاوت تنها در کارکرد این موسیقیها است. در صورتی که مضامین و اشعار با حال و هوای مذهبی باشد میتوان آن را موسیقی مذهبی نامید. شاید یکی از کارکردهای این موسیقی همان صدای اذان باشد که برخلاف ایرانیان که اذان را با صوت و نوای عربی آن میشناسند، در موسیقی ترکیه با استفاده از عناصر نوای موزیک عثمانی، به شیوهای منحصر به خود اذان را به گوش مخاطب میرسانند. در کنار آن موسیقی صوفیان قونیه است که ریشه در مذهب دارد و مرکز آن قونیه است و دراویش قونیه رقص سماع را با این نوع موسیقی ترکیه انجام میدهند و میتوان گفت تفاوت آن با موسیقی عثمانی در سازبندی است.